· مباني طراحي و استاندارد مشخصات عمومي پست:
مقدمه:
اصولا" در طراحي يك پست ابتدا مشخصات عمومي پست كه عمدتا" در ارتباط با اتصالات الكتريكي منطقه، شرايط محيطي، بار مورد نياز و ويژگيهاي آن، محدوديت موجود در رابطه با فضا و محل مورد نياز و بعضا" محدوديت زماني در رسيدن به بهرهبرداري ميباشد، بايد مورد توجه قرار گيرند.
طراحي يك پست زماني ميتواند موفقيت آميز باشد كه ضمن توجه به موارد فوق الذكر از قابليت اطمينان، انعطاف پذيري، استمراركاري و بهرهوري ساده با حد اقل هزينه ممكن برخوردار باشد.
1) انتخاب محل و زمين پست:
ضرورت احداث پست و محل تقريبي آن بر اساس مطالعات بار و برنامه ريزي شبكه مشخص مي گردد.
براي انتخاب محل دقيق و زمين پست عوامل مختلفي بايد مورد توجه قرار گيرند. بعضي از اين عوامل به مشخصات الكتريكي پست از جمله لي اوت پست، سهولت ورود و خروج فيدرها و توجه به توسعههاي آتي بستگي دارند.
عوامل ديگري كه در ارتباط با شرايط جغرافيايي و موقعيت منطقه مي باشند نيز وجود دارند كه توجه به آنها اهميت خاصي در تسهيل كار احداث و كاهش هزينهها دارد. اهم اين مسائل به شرح زير مي باشند:
- بررسي مسيرهاي سيلابهاي منطقه.
- بررسي عوارض طبيعي زمين از نظر خاكبرداري، خاكريزي و نوع خاك.
- بررسي سطح آبهاي زيرزميني.
- توجه به امكانات و چگونگي جمعآوري آبهاي سطحي و هدايت آنها.
- توجه به توسعه شهرها و هزينههاي لازم جهت خريد زمين.
- امكانات و دسترسي به منابع تأمين مصالح ساختماني و غيره.
- توجه به تأسيسات آتي كه ممكن است در رابطه با ورود و خروج خطوط توليد اشكال نمايد.
2) انواع پست:
پستها در يك تقسيم بندي كلي به دو نوع روباز و سرپوشيده قابل تقسيم ميباشند كه هر يك از اين دو نوع با توجه به نوع عايق كه هوا ويا گاز باشد به انواع زير قابل تقسيم ميباشند:
- پستهاي رو باز به دو نوع معمولي "Conventional" و ""GIS تقسيم ميگردند.
- پستهاي سر پوشيده به سه نوع معمولي "Indoor Conventional"، "GIS معمولي" و "GIS تابلويي" تقسيم ميگردند.
پستهاي سرپوشيده معمولي و GIS تابلويي بيشتر براي ولتاژهاي زير 100 كيلوولت مرسوم ميباشد.
از طرف ديگر پستهاي رو باز GIS نيز عموما" براي ولتاژهاي 230 كيلوولت و بالاتر مورد استفاده قرار ميگيرند.
از جنبههاي فني و كاربردي هر يك از دو نوع پست مورد بحث داراي مزايا و معايبي ميباشند كه جهت آگاهي به طور خلاصه به بيان آنها پرداخته ميشود.
الف- فضاي مورد نياز: از آنجا كه تجهيزات پستهاي روباز در فضاي آزاد نصب گرديده و عايق هوا مورد استفاده قرار ميگيرد، طبيعي است كه اين نوع پستها فضاي بيشتري نسبت به پست هاي GIS نياز داشته باشند و با يك بررسي اجمالي ميتوان ادعا نمود كه فضاي مورد نياز براي پستهاي روباز براي ولتاژ مورد نظر و با در نظر گرفتن تعداد وروديها و خروجيهاي متعارف حداقل دو برابر فضاي مورد نياز براي پست GIS مشابه مي باشد.
ب- هماهنگي و سازگاري جهت هر نوع لي اوت:
در اين زمينه طبيعي است كه پستهاي GIS از انعطاف بيشتري نسبت به پستهاي روباز برخوردار ميباشند.
ج- نياز به پرسنل و تخصصهاي خاص:
از آنجايي كه پستهاي رو باز از مدتها قبل در ايران رايج بوده و تمامي دستگاههاي بهرهبردار به مقدار زيادي از اين نوع پستها در سرويس دارند، لذا در جهات مختلف از جمله نصب، راه اندازي، بهرهبرداري و تعمير ونگهداري اين گونه پستها نسبت به پستهاي GIS ارجح بوده و از سهولت بيشتري برخوردار ميباشند.
د- دستيابي به لوازم يدكي و جايگزينيهاي اضطراري:
با توجه به تعدد پستهاي روباز در سطح كشور و امكان و اقدام به ساخت بعضي از تجهيزات اينگونه پستها در داخل، لذا در اين زمينه پستهاي روباز از مزيت بيشتري برخوردار شد.
ه- عدم تأثيرپذيري از عوامل خارجي وجودي:
پستهاي GIS نسبت به آلودگيها و شرايط جوي و عوامل خارجي چون حيوانات و پرندگان كاملا" مصون بوده و در اين ارتباط بر خلاف پستهاي روباز كه هم در طراحي و هم در بهرهبرداري تأثيرپذيري زيادي نسبت به شرايط جوي و عوامل خارجي دارند از وضعيت بهتري برخوردار ميباشند.
و- ايمني و قابليت اطمينان:
پستهاي GIS به علت محصور بودن تجهيزات فشار قوي در محفظههاي گاز 6SF و عدم دسترسي به قسمتهاي برقدار از ايمني بالايي برخوردار ميباشند و همين امر باعث ميگردد تا احتمال خطا بر روي شينهها و اتصالات كاهش يافته و قابليت اطمينان بيشتري حاصل شود.
ر- استمرار بهرهبرداري:
عدم نياز به تعميرات دورهاي زياد، استمرار بهرهبرداري را در پستهاي GIS نسبت به پستهاي روباز بهبود بخشيده است.
ز- نشست گاز در پستهاي GIS و كاهش قدرت عايقي محفظهها، از جمله معايب اين گونه پستها ميباشد كه اخيرا" با پيشرفت تكنولوژي ساخت اين گونه تجهيزات، اين نقيصه به مقدار زيادي مرتفع گرديده است.
با توجه به مزايا و معايب دو نوع پست مورد نظر كه به طور اختصار بيان گرديد و به خصوص جنبه اقتصادي امر، كاربرد پستهاي معمولي روباز توصيه ميشود، مگر در موارد خاص كه مسئله فضاي در دسترس و يا آلودگيها از شكل حادي برخوردار باشند كه در آن صورت استفاده از پستهاي GIS قابل توجيه ميباشد.
در يك تقسيمبندي ديگر انواع پست عبارتند از:
- پستهاي نيروگاهي
- پستهاي كليدزني
- پستهاي تبديل
- پستهاي توزيع
پ.ن: مطالبی رو که درباره ی پست ها ارائه میشود مربوط به کار آموزی یکی از دوستانم خانم ثناخوان در شرکت مهندسی مشاور نیروی آذربایجان (منا) می باشد.